Dzikie zwierzęta w Warszawie
Bytowanie dzikich zwierząt na obszarach miejskich jest obecnie zjawiskiem powszechnym. Wynika to z faktu, że środowiska zurbanizowane stwarzają dzikim zwierzętom sprzyjające warunki do żeru, rozrodu oraz schronienia.
Krajobraz miejski cechuje się bogatą i różnorodną bazą pokarmową, która – w przeciwieństwie do innych siedlisk – jest stała przez cały rok. Oprócz naturalnej bazy żerowej, zwierzęta dzikie wykorzystują pokarm w postaci odpadów wytworzonych przez człowieka, wszechobecnych w przestrzeni publicznej, czy pokarm udostępniany w wyniku celowego dokarmiania dzikich lub bezdomnych zwierząt.
Zasiedlanie miast przez zwierzęta dzikie podyktowane jest również zmniejszoną liczebnością naturalnych wrogów, co sprzyja wysokiej przeżywalności. Ponadto w miastach utrzymuje się wyższa średnia temperatura powietrza, co opisywane jest jako „miejska wyspa ciepła”. Zjawisko to przekłada się bezpośrednio m.in. na wydłużenie okresu wegetacyjnego roślin i dostęp do pokarmów pochodzenia zwierzęcego przez dłuższy okres roku.
Dodatkowo Warszawa jest jedną z niewielu stolic europejskich, w której lasy znajdujące się w granicach miasta zajmują znaczne obszary (15% powierzchni miasta), co sprzyja tworzeniu korytarzy ekologicznych do dyspersji i migracji dzikich zwierząt.
Należy jednocześnie nadmienić, że poprzez proces synurbizacji (zasiedlanie i dostosowywanie się do warunków panujących w miastach) zwierzęta dzikie stają się mniej płochliwe. W efekcie znacznie maleje naturalny dla każdego gatunku dystans ucieczki (np.: przed człowiekiem, zwierzęciem towarzyszącym, pojazdem drogowym), czego nie należy mylić z agresją czy próbą ataku.
W Warszawie spotykamy najczęściej sarny i dziki, ale wyjątkiem nie są również łosie, bobry, kuny, lisy, borsuki, jeże, zające. Tereny zielone tworzą na obszarze stolicy sieć korytarzy umożliwiających migrację zwierzyny. Dodatkowo - przez środek miasta płynie największa rzeka w Polsce, o nieuregulowanych brzegach, co stwarza dogodne warunki bytowania i przemieszczania się dzikich zwierząt w bezpośrednim sąsiedztwie gęsto zaludnionych centralnych obszarów miasta. Prowadzi to do nieuniknionych konfliktów pomiędzy potrzebami ludzi i zwierząt.
Dzik
Najwięcej pracy wymaga ograniczanie skutków nadmiernie rozwijającej się populacji dzików. Pracownicy terenowi na bieżąco monitorują ślady ich obecności i również potwierdzają zwiększenie się liczebności tych zwierząt. Głównymi przyczynami nadmiernie rozwijającej się populacji tych zwierząt jest łatwy dostęp do pokarmu (dokarmianie przez ludzi, niezabezpieczone kontenery na śmieci, nie ogrodzone działki), korzystne warunki klimatyczne, brak zagrożeń środowiskowych. Ponad to dziki szybko przyzwyczajają się do miejskich warunków bytowania, a następnie przekazują potomstwu te wyuczone zwyczaje. Zwierzęta te zmieniły upodobania pokarmowe oraz zwyczaje bytowe. Wykorzystują z powodzeniem nieużytki, porzucone przez właścicieli zakrzaczone grunty, słabiej zagospodarowane fragmenty ogrodów działkowych, pozostałości fortów.
Sarna
Sarny są jednym z gatunków dzikich zwierząt, które najliczniej występują na terenie Warszawy. Jako, że są z natury płochliwe i nieufne, często w niekontrolowany sposób wybiegają na ulice, uderzają w ogrodzenia i drzewa, odnosząc przy tym poważne obrażenia, nierzadko śmiertelne. Wielokrotnie przyczyną tego typu zajść są biegające bez smyczy i zdziczałe psy. Rzadkością nie są również sytuacje kiedy do naszego Ośrodka trafiają sarny, które zostały pogryzione, bądź też podduszone przez psy biegające luzem. Wychodząc z naszym czworonogiem na spacer do lasu, trzymajmy go na smyczy! Pamiętajmy, że w lesie to my jesteśmy gośćmi, a nie dzikie zwierzęta!
Łoś
Ze względu na sąsiedztwo Kampinoskiego Parku Narodowego w stolicy pojawiają się również łosie. Da się zauważyć, że w Warszawie pojawiają się okresowo. Jest to zależne od warunków klimatycznych, a także przebiegu ich szlaków migracyjnych, które znajdują się przede wszystkim na Bemowie, Bielanach, Białołęce i oczywiście wzdłuż Wisły. Z uwagi na stale postępującą urbanizację i rozwój infrastruktury, trasy ich wędrówek ulegają zaburzeniu. Zdezorientowane zwierzęta można spotkać obecnie nie tylko na ulicach w sąsiedztwie kompleksów leśnych, ale nawet w ścisłym centrum miasta. Z uwagi na to, łosie podobnie jak sarny, często są ofiarami kolizji drogowych.
Lis
Lisy są gatunkiem powszechnie spotykanym na terenie Warszawy, zarówno na obszarach leśnych jak i na terenach zurbanizowanych. Duża liczebność populacji tych zwierząt wynika ze sprzyjających warunków środowiskowych, bogatej i łatwo dostępnej bazy pokarmowej, braku naturalnych wrogów. Jednocześnie należy zauważyć, że obecnie na terenie stolicy nie występuje wścieklizna, która stanowi naturalny czynnik regulujący liczebność populacji osobników tego gatunku. Lisy nie stanowią więc zagrożenia jako potencjalne źródło tej choroby.
Pamietaj! W okresie wiosenno-letnim, kiedy napotkasz zwierzę potrzebujące pomocy, zorientuj się najpierw czy w okolicy nie przebywa jego potomstwo lub matka. Natomiast w okresie zimy i jesieni nie wybudzaj zwierząt oraz nie wyciągaj ich z miejsc zimowania! Jeżeli przez przypadek naruszyłeś np. gniazdo jeża - przywróć je w miarę możliwości do stanu pierwotnego. Jeśli zwierzęciu stała się krzywda lub straciło ono swoje schronienie – skontaktuj się ze specjalistami i zawieź zwierzę do ośrodka rehabilitacji zwierząt. Natomiast wykonując czynności porządkowe czy remontowe w swoim ogrodzie, na działce, osiedlu czy elewacji budynku, poświęć czas na zorientowanie się, czy w tej przestrzeni bytują dzikie zwierzęta. W taki sposób unikniesz niepożądanych i niebezpiecznych sytuacji.
